Δυσλεξία
Η δυσλεξία είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία που εμφανίζεται σε ένα στα πέντε παιδιά. Παλιότερες αντιλήψεις υποστήριζαν ότι εμφανίζεται στα αγόρια σε τετραπλάσιο βαθμό απ’ ότι στα κορίτσια, ότι η αριστεροχειρία είναι σύμπτωμα αυτής κι ότι ήταν αποτέλεσμα πάθησης ή κακής λειτουργίας του εγκεφάλου και των ματιών.
Νεότερες έρευνες έχουν αποδείξει ότι τίποτα από τα παραπάνω δε ισχύει. Τα κορίτσια πλήττονται εξίσου με τα αγόρια. Το μόνο που αλλάζει είναι η στάση των καθηγητών απέναντι στα παιδιά με δυσλεξία.
Ένα δυσλεκτικό αγόρι είναι πολύ πιο πιθανό να κάνει φασαρία και να αποσπάται η προσοχή του μέσα στην τάξη, άρα να γίνει πιο εύκολα αντιληπτό ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα και να ζητηθεί η συνδρομή ειδικών. Από την άλλη ένα κορίτσι είναι πιο πιθανό να παραμείνει σιωπηλό χωρίς να δημιουργεί προβλήματα στην τάξη και άρα η διάγνωση να καθυστερήσει πολύ ή ακόμα και να μη γίνει ποτέ.
Ακόμα, η αριστεροχειρία δεν έχει σχέση με τη δυσλεξία, απλά τυχαίνει ένα ποσοστό των παιδιών αυτών να είναι και αριστερόχειρες.
Η δυσλεξία αποτυπώνει πρόβλημα στο γραφο-φωνημικό σύστημα της γλώσσας. Οι γραφημικές μονάδες της λέξης (τα γράμματα) αντιπροσωπεύουν τις ακουστικές μονάδες της λέξης που είναι τα φωνήματα (ο ήχος των γραμμάτων). Το γλωσσικό σύστημα χωρίζεται σε τέσσερις τομείς ξεκινώντας από το κατώτερο προς το ανώτερο: α) το φωνολογικό μέρος, β) το σημαντικό μέρος (το λεξιλόγιο, οι σημασίες των λέξεων), γ) το συντακτικό μέρος (η γραμματική δομή) και τέλος η ομιλία, ο λόγος.
Το σύστημα ανάγνωσης αποτελείται από δύο μέρη: την αποκωδικοποίηση και την κατανόηση. Το κατώτερο μέρος του γλωσσικού συστήματος που είναι το φωνολογικό επιδρά στο κατώτερο ανάγνωσης, την αποκωδικοποίηση, ενώ τα υπόλοιπα τρία του γλωσσικού συστήματος επιδρούν στο ανώτερο της ανάγνωσης. Έτσι γίνεται κατανοητό ότι η δυσλεξία έχει αντίκτυπο μόνο στο κομμάτι της αποκωδικοποίησης και όχι στην κατανόηση.
Τα παιδιά με δυσλεξία δεν μπορούν να αποκωδικοποιήσουν τον ήχο που παράγει το κάθε γράμμα και δεν μπορούν να συνδέσουν την οπτική με την ακουστική μορφή του. Δεν μπορούν κατά συνέπεια να συνειδητοποιήσουν ότι αλλάζοντας τη θέση ενός γράμματος αλλάζει όλη η λέξη.
Στην ελληνική γλώσσα για παράδειγμα τα τέσσερα φωνήματα α, χ, ρ, η μπορούν με αναδιάταξη τους να δημιουργήσουν πέντε λέξεις: ράχη, ρηχά, αρχή, χάρη, χήρα. Όμως για τα δυσλεξικά παιδιά η λέξη αντιμετωπίζεται ως ενιαία και αδιαίρετη και δεν μπορούν να καταλάβουν τη διαδικασία αυτή. Έτσι αν από ένα παιδί του νηπιαγωγείου ζητήσουμε να αλλάξει τους ήχους που ακούει στις λέξεις πόσο – όσο – τόσο και δεν μπορεί θα πρέπει να μας προβληματίσει, καθώς επίσης κι αν δε μπορεί να θυμηθεί παιδικά τραγουδάκια.
Υπάρχει κληρονομικός παράγοντας στη δυσλεξία:
• Το 1/3 με 1/2 των παιδιών που ο ένας τους γονιός έχει δυσλεξία θα την εμφανίσουν κι αυτά.
• Αν ένα παιδί σε μια οικογένεια έχει δυσλεξία περίπου το 1/2 των αδελφών του είναι πιθανό να εμφανίσουν δυσλεξία.
• Αν ένας γονιός έχει διαγνωστεί με δυσλεξία είναι καλό τα παιδιά του να παρακολουθούνται από νωρίς για το ίδιο θέμα.
• Είναι ξεκάθαρο ότι δεν πρόκειται μόνο για κληρονομικότητα. Σημαντικό ρόλο παίζουν πολλοί περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως στρεσογόνες καταστάσεις στην καθημερινότητα του παιδιού, πίεση από το περιβάλλον για εξαιρετικές σχολικές επιδόσεις, τελειομανία είτε των γονιών είτε / και του παιδιού κ.α.
Δυσλεξία και Διάσπαση Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ):
Η δυσλεξία πολλές φορές μπορεί να συνυπάρχει με τη Διάσπαση Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ). Έτσι ονομάζεται η κατάσταση όπου ένα παιδί εμφανίζει μόνιμη κινητικότητα, δε μπορεί να σταθεί ακίνητο και η προσοχή του διασπάται διαρκώς από πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα. Σε αυτήν την περίπτωση καθίσταται πιο δύσκολη η δυνατότητα συγκέντρωσης του παιδιού στο μάθημα που έχει να διαβάσει και είναι πολύ πιο εύκολο να γίνουν λάθη απροσεξίας.
Η δυσλεξία δε θεραπεύεται, μειώνεται:
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η δυσλεξία δεν είναι αρρώστια για να περιμένουμε πλήρη ίαση της. Το δυσλεκτικό παιδί γίνεται δυσλεκτικός ενήλικας:
Οι ενήλικοι κάνουν ακόμα αρκετά λάθη στην ορθογραφία, διαβάζουν αργά, διστακτικά και με λάθη. Επίσης μπερδεύουν τηλέφωνα και διευθύνσεις, ονόματα οδών και περιοχών, ημερομηνίες και χρονολογίες. Συχνά κουράζονται όταν κάνουν νοερές αριθμητικές πράξεις, δυσκολεύονται να δώσουν πληροφορίες κι όταν διαβάζουν ένα περιοδικό ή βιβλίο συχνά δε θυμούνται τι διάβασαν στην προηγούμενη σελίδα και γυρνάνε πίσω. Τα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες έχουν συγκεκριμένες αδυναμίες.
Γενικές αδυναμίες:
• Αποσπώνται εύκολα
• Έχουν δυσκολία στον προσανατολισμό τους στο χώρο και στο χρόνο
• Έχουν δυσκολία στην κατανόηση της διαδοχής και της αλληλουχίας, στην απομνημόνευση πινάκων και σειρών (μέρες της εβδομάδας, προπαίδεια, γραμματικοί κανόνες κ.α.)
• Δυσκολία στην οργάνωση της μελέτης, της εργασίας και του χρόνου τους.
• Δυσκολία στην τήρηση του προγράμματος
• Έλλειψη ενδιαφέροντος για τα βιβλία και για οτιδήποτε χρησιμοποιείται γραπτός λόγος.
• Έχουν ασταθή εικόνα στην πρόοδο τους.
Από την άλλη όμως έχουν και πολλές δυνατότητες, που όχι μόνο δεν θα πρέπει να τις ξεχνάμε, αλλά θα πρέπει να τις επιβραβεύουμε διαρκώς και να στηριχτούμε σε αυτές για να ξεπεραστούν οι μαθησιακές δυσκολίες.
Δυνατότητες δυσλεκτικών παιδιών:
• Έχουν κανονικό ή ακόμα και υψηλό δείκτη νοημοσύνης.
• Έχουν γρήγορη αντίληψη και συνδυαστικές ικανότητες.
• Συνήθως οι επιδόσεις τους στα μαθηματικά και στις κατασκευές είναι εξαιρετικές.
• Έχουν δημιουργικότητα και φαντασία.
• Συνήθως αν τους διαβάσει κάποιος άλλος ένα κείμενο δεν έχουν κανένα πρόβλημα κατανόησης του.
• Παρ’ όλη την αδυναμία που δείχνουν στην έκφραση, έχουν πλούσιο συναισθηματικό κόσμο, καλή κριτική ικανότητα, προβληματίζονται για τα κοινωνικά θέματα, έχουν διαμορφωμένες θέσεις και απόψεις …. όμως συχνά μοιάζει να μην βρίσκουν τις λέξεις για να εκφραστούν!
Επιπλέον πηγή:https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dyslexia/symptoms-causes/syc-20353552
Διαβάστε το άρθρο μας: https://paidikoxamogelo.gr/project/logometro/
