Έπαινος. Η ‘’Δύναμη’’ του επαίνου και πως να επαινούμε σωστά 1

Έπαινος, η “δύναμη” του και πως να επαινούμε σωστά

Είμαι πραγματικά εθισμένη στο ‘’χρυσό αστεράκι’’. Ένα από τα πιο δύσκολα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μου είναι η “αχόρταγη’’ ανάγκη μου για έπαινο και επιβεβαίωση. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, επιζητούσα την αναγνώριση, τον έπαινο, αυτό το ‘’χρυσό αστεράκι’’ στο σχολικό μου τετράδιο. Πρόσφατα, γκρίνιαζα στη μητέρα μου σχετικά με το γεγονός ότι μία πραγματικά ‘’υπεράνθρωπη’’ προσπάθεια μου, δεν πήρε την αναγνώριση που της άξιζε. Η μητέρα μου, απάντησε σοφά: «Πολύ άνθρωποι δεν παίρνουν την εκτίμηση που πραγματικά αξίζουν». Σωστά, έτσι ακριβώς είναι, σκέφτηκα, για παράδειγμα εγώ προς τη μητέρα μου! Τελικά ποτέ δεν της έδωσα την εκτίμηση που της άξιζε…

Αυτή ακριβώς η συζήτηση με τη μητέρα μου, με οδήγησε να σκεφτώ τη σημασία του επαίνου και πως μπορούμε να επαινούμε σωστά.

Να είσαι συγκεκριμένος. Ο πολύ μεγάλος έπαινος δεν προκαλεί εντύπωση. Ένας έπαινος είναι πολύ πιο σημαντικός όταν είναι συγκεκριμένος παρά όταν είναι γενικός. «Τι υπέροχη ζωγραφιά!», είναι λιγότερο ικανοποιητικό από το «Κοίτα, πόσο όμορφα χρώματα έχεις βάλει! Και σε είδα που χρησιμοποίησες όλα τα δάχτυλα σου με τις δαχτυλομπογιές. Πραγματικά έχεις κάνει τη ζωγραφιά σου να μοιάζει με ανοιξιάτικο κήπο!». Και αυτό ισχύει επίσης και για τους ενήλικες. «Πολύ καλή δουλειά!», είναι λιγότερο ευχάριστο από το να αριθμήσουμε αυτά που ακριβώς έχει καταφέρει. Ο γενικός και ασαφής έπαινος ακούγεται επιφανειακός και χωρίς ιδιαίτερη βαρύτητα σε αντίθεση με έναν συγκεκριμένο έπαινο που ακούγεται ειλικρινείς και εγκάρδιος.
Μην επαινείς και ταυτόχρονα ζητάς μια χάρη ή εξυπηρέτηση. Κάνει τον έπαινο να μοιάζει με ‘’ξεκίνημα» για αυτό που θέλεις να ζητήσεις.
Προσπάθησε να επαινέσεις κάτι που δεν είναι τόσο εμφανές. Σχολιάζοντας θετικά ένα χαρακτηριστικό, που κάποιος δεν έχει ακούσει πολλές φορές να το επαινούν, δείχνει ότι έχεις δώσει πραγματική προσοχή στο άτομο, και δεν επαναλαμβάνεις απλά αυτά που και οι υπόλοιποι λένε.
Να επαινείς «πίσω από τη πλάτη τους». Όταν επαινούμε ένα άτομο πίσω από τη πλάτη του και το μαθαίνει, δείχνει πολύ πιο ειλικρινές από ότι όταν γίνεται μπροστά του.
Ταίριαξε την ένταση του επαίνου με το βαθμό δυσκολίας αυτού που επαινείς. Όταν κάτι είναι έυκολο και γρήγορο να γίνει, ένα απλό «Είναι πολύ καλό!», είναι αρκετό, αν όμως ήταν πολύ πιο απαιτητικό και χρονοβόρο, τότε γίνε πιο συγκεκριμένος και περιγραφικός.
Να θυμάσαι την αρνητική προκατάληψη. Η αρνητική προκατάληψη είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο. Οι άνθρωποι αντιδρούν σε μία αρνητική κριτική πιο έντονα και επίμονα από ότι σε μία θετική. Για παράδειγμα, μέσα σε ένα γάμο, μπορεί να χρειαστούν μέχρι και πέντε καλές πράξεις για να ξεχαστεί μία άσχημη κουβέντα ή συμπεριφορά. Έτσι, όταν κρίνεις κάποιον να θυμάσαι, ότι μία αρνητική κριτική ή σχόλιο θα παραμείνει στη μνήμη του ατόμου πολύ περισσότερο από ένα θετικό.
Να επαινείς τα καθημερινά όπως επαινείς και αυτά είναι που είναι ιδιαίτερα ή ξεχωριστά. Όταν κάποιος κάτι κάτι ασυνήθιστο είναι εύκολο να θυμόμαστε να τον επαινούμε. Αλλά τι συμβαίνει με αυτά που κάνουμε καθημερινά και κανένας δεν τα αναγνωρίζει; Προσπαθώ να δείχνω συχνά την εκτίμηση που έχω σε κάποιον για πράγματα που κάνει καθημερινά. Για παράδειγμα: «Ξέρεις κάτι; Εδώ και τρία χρόνια, νομίζω ότι δεν έχει συμβεί να αργήσεις ούτε μία φορά».