Γλωσσική Ανάπτυξη

Στην αρχή της ζωής, τα βρέφη προσέχουν επιλεκτικά τους ήχους της φωνής των γονέων τους και γρήγορα μαθαίνουν να επικοινωνούν με χειρονομίες και ήχους. Στην ηλικία των δώδεκα μηνών, έχουν αναπτύξει συνήθως την ικανότητα να κατανοούν ορισμένες λέξεις και να χρησιμοποιούν κάποιες από αυτές για να εκφράσουν τις ανάγκες και τα συναισθήματα τους. Στα επόμενα δύο χρόνια της ζωής, η γλωσσική ανάπτυξη είναι ραγδαία και η ικανότητα των παιδιών να εκφράζουν λεκτικά ολοένα και πιο πολύπλοκες σκέψεις βελτιώνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Οι γονείς και τα πρόσωπα τα οποία φροντίζουν το παιδί διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόοδο της γλωσσικής ανάπτυξης αφού αποτελούν πρότυπα για την ανάπτυξη του λόγου, ενώ παράλληλα ενθαρρύνουν το παιδί στην προσπάθεια κατάκτησης της γλώσσας εκδηλώνοντας την ικανοποίηση τους για την ικανότητα του να εκφράζεται λεκτικά.

Για το νεογέννητο, οι ήχοι αποτελούν τα βασικά στοιχεία οικοδόμησης της γλώσσας. Στην ελληνική γλώσσα, οι ήχοι αποτελούνται από φωνήματα όπως μα, μπα, ντα. Όταν το παιδί ακούει επανειλημμένως ένα φώνημα, οι υποδοχείς στο αφτί ενεργοποιούν τη διαμόρφωση ανάλογων συνδέσεων στο φλοιό του εγκεφάλου, όπου διαμορφώνεται με τον τρόπο αυτόν ένας αντιληπτικός χάρτης. Ο χάρτης αυτός αντιπροσωπεύει τις ομοιότητες μεταξύ ήχων και διευκολύνει το βρέφος να ξεχωρίζει τα διάφορα φωνήματα.

Η διαμόρφωση αυτού του χάρτη γίνεται αρκετά νωρίς. Σύμφωνα με μετρήσεις της νευρικής δραστηριότητας, ως αντίδρασης σε διαφορετικούς ήχους, ένα παιδί το οποίο μεγαλώνει σε περιβάλλον όπου μιλάνε Αγγλικά, στην ηλικία των έξι μηνών έχει ήδη διαμορφώσει ακουστικό χάρτη ο οποίος διαφέρει από τον αντίστοιχο χάρτη των παιδιών που μεγαλώνουν σε περιβάλλον που μιλάνε Σουηδικά. Στην ηλικία των δώδεκα μηνών, οι χάρτες αυτοί ολοκληρώνονται και τα βρέφη χάνουν την ικανότητα διάκρισης ήχων οι οποίοι δεν είναι σημαντικοί στη μητρική τους γλώσσα. Στη γρήγορη ανάπτυξη του αντιληπτικού χάρτη οφείλεται η δυσκολία του παιδιού να μάθει αργότερα μια δεύτερη γλώσσα. Οι συνδέσεις των νευρώνων στον εγκέφαλο ολοκληρώνονται με την εκμάθηση της μητρικής γλώσσας και οι εναπομείναντες νευρώνες είναι λιγότερο ικανοί να δημιουργήσουν νέες βασικές συνδέσεις για δεύτερη γλώσσα. Εφόσον τα βασικά κυκλώματα διαμορφωθούν, τα βρέφη καθίστανται ικανά να μετατρέψουν τους ήχους σε λέξεις και όσο περισσότερο εκτίθενται σε ακούσματα ομιλίας τόσο γρηγορότερα αναπτύσσουν τη γλωσσικής τους ικανότητα.